Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu, Ankara ile İstanbul arasında, kısmen açılmış ve YHT hizmetinin verildiği bir yüksek hızlı demiryoludur. Tamamı bittiğinde uzunluğu 533 km olacak olan hatta hedeflenen yolculuk süresi 3 saattir (Haydarpaşa-Ankara). Mayıs 2016 itibarıyla kısmen tamamlanmış olup trenler Ankara’dan Pendik’e 4 saat civarında bir sürede ulaşabilmektedir (seferin durak sayısına göre 3s50dk. ile 4s04dk. arasında değişmektedir). Trenlerin maksimum hızı 250 km/saate kadar çıkabilmektedir. Ankara-Eskişehir arası 2009’da, Eskişehir-İstanbul arası ise 2014’te ulaşıma açıldı. Hatta Ankara, Sincan, Polatlı, Eskişehir, Bozüyük, Bilecik, Arifiye, İzmit, Gebze, Pendik, Bostancı, Söğütlüçeşme, Bakırköy ve Halkalı olmak üzere 14 istasyon bulunmaktadır. Bostancı, Söğütlüçeşme, Bakırköy ve Halkalı istasyonları 12 Mart 2019’da Marmaray ile birlikte entegre olarak hizmete girmiştir.
Yolculuk süreleri
Konvansiyonel Demiryolu: 7 saat 50dk. (Fatih Ekspresi) ile 9 saat (Anadolu Ekspresi) arasında
Karayolu: ortalama 5,5 saat
Yüksek Hızlı Demiryolu: en kısa 3 saat 50 dk. (2016 yılı)
Hedeflenen (bütün kısımlar ve eksiklikler tamamlandığında): 3 saat (Haydarpaşa-Ankara)
Sürat demiryolu projesi: 1,5 saat (Ankara-Halkalı)
Yüksek Hızlı Tren: en kısa 3 saat 50 dk. (2016 yılı)
Gecikme
3 sene ihaleyi kaybeden firmanın yargıya başvurusu sebebiyle gecikmiştir. Test aşamasında yaşanan gecikmelere sinyalizasyon hattına yapılan sabotajların sebep olduğu iddia edilmiştir.
Proje dahilinde yapılanlar
Alt geçit 122
Viyadük 21
Köprü 43
Kazı 32 milyon m³
Üst geçit 56
Menfez 480
Tünel 43
Dolgu 19 milyon m³
Revizyonlar ve Tamamlanmamış kesimler
Geyve-Doğançay-Arifiye-Sapanca hattında yüksek hızlı trenin hızını 80 km/h’e düşürecek olmasından dolayı Arifiye istasyonu Doğançay ripajı ile by-pass edilecektir.
Tünel-26
Tünel-26 mevkiinde yapılan kazılar esnasında yaşanan göçme ve toprak kaymaları sebebiyle proje güzergahı bu civarda mecburen değiştirilmiştir. Bugün (19.06.2016) itibarı ile tünel hala açılmamış olup, ikmal işleri için ihalesinin yapılması beklenilmektedir. Bu süre zarfında trenler yüksek hızlı demiryolunun Tünel-28 ile Tünel-27 arasından eski demiyoluna geçiş yapıp, yaklaşık 8 km sonrasında Tünel-25’in bulunduğu noktada tekrar hızlı demiryoluna geçerek yoluna devam etmektedir.
Doğançay ripajı
Doğançay ripajı için (22,9 km’lik tünel ve viyadük) 21 Şubat 2012’de ihaleye çıkıldı. İhaleye katılan firmaların mali zarfları 29 Mart 2012 tarihinde açıldı ve maliyet inanılmaz büyük olduğundan dolayı ihalenin iptaline kadar verildi.[6] Bu kesimde de trenler Alifuatpaşa’da eski tren hattına geçip, Sapanca’da tekrar yüksek hızlı demiryoluna dönüp yoluna devam etmektedir.
Sürat demiryolu ve Köseköy bağlantısı
Şu anki kısmen tamamlanmış ve kısmen devam etmekte olan projenin gerçek (yüksek hız akreditasyonu alabilecek) yüksek hızlı demiryolu kesimi Köseköy’de son bulmaktadır. Trenler İstanbul’a ulaşabilmek için yenilenen konvansiyonel tren hattını kullanmaktadır. İleriki ihtiyaçlar, Marmaray’da oluşabilecek sıkışıklar ve daha hızlı bir tren hattı için, ikinci (ve Sürat Demiryolu olarak da adlandırılan) bir proje geliştirilmiştir. Bu projede trenlerin maksimum hızının 350 km/saat’e kadar çıkması planlanmakta olup, güzergahın Ankara-Ayaş tüneli-Çayırhan-Adapazarı-İzmit(Kuzey)-Pendik(Kuzey)-Yavuz Sultan Selim Köprüsü-Üçüncü havaalanı-Halkalı şeklinde olması beklenmektedir. Ayrıca mevcut hat ile Köseköy’de bir de bağlantı öngörülmektedir.
Proje 10 Etaptan oluşmaktadır
Tamamlanan etaplar
Ankara-Sincan : 24 km (kısmen ve yüksek hızlı demiryolu değil)
Sincan-Esenkent : 15 km
Esenkent-Eskişehir : 206 km
Eskişehir Gar geçişi
Eskişehir-İnönü : 30 km
İnönü-Vezirhan : 54 km (kısmen)
Vezirhan-Köseköy : 104 km (kısmen)
Köseköy-Gebze : 56 km (kısmen ve yüksek hızlı demiryolu değil)
Gebze-Haydarpaşa: 44 km (kısmen ve yüksek hızlı demiryolu değil)
Devam eden etaplar
Başkentray projesi kapsamında Ankara-Sincan hattının yenilenip bu kesimde işletme hızının yükseltilmesi
Tünel-26 mevkii: 8 km
Doğançay ripajı: 23 km
Arifiye-Pendik sinyalizasyon ve İzmit-Gebze arası üçüncü hat inşası (genellikle yük ve bölgesel trenler için)
Marmaray kapsamında Pendik-Haydarpaşa : 24 km